Leen Quist en Yvette Lardinois, 2012, voor zijn atelier in de Pijpstraat
Op 11 april 2014 overleed Leen Quist. Leen was al enige tijd ziek en verhuisde eind 2013 naar zorg- en verpleegcentrum Nieuw–Sandenburgh in Veere. Leen was een lieve vriend, maakte prachtig keramiek en was een gepassioneerd verzamelaar van hedendaagse keramiek.
Het werk van Leen Quist kenmerkt zich door strakke ‘container’vormen, gedraaid van porselein en gedecoreerd met cobalt blauwe lijnen. De keramische kommen, dekselpotten en schalen zijn in vele particulieren collecties en in openbare collecties te vinden zoals bij Museum Boijmans Van Beuningen, het Gemeentemuseum Den Haag en het Zeeuws Museum in Middelburg.
Met zijn partner Frans Koster deelde Leen een gezamenlijk passie: het verzamelen van hedendaags keramiek. Tijdens vakanties en vrije dagen gingen zij samen op pad en bezochten tentoonstellingen en ateliers van keramisten in binnen- en buitenland. Een van hun favoriete landen was Denemarken waar zij het Scandinavische keramiek bewonderden. Leen liep ook een korte periode stage in Denemarken. In de collectie Koster-Quist zit werk van o.a. Alev Siesbye Jensen (Denemarken), Lucie Rie (Groot-Brittannië), Arne Aase (Noorwegen), Lies Cosijn, Geert Lap, Johan van Loon en mijzelf. Het huis was er voor ingericht; alle kamers hadden vaste vitrines waar het keramische werk goed zichtbaar was. De collectie, die uit meer dan 500 stukken hedendaags keramiek bestaat, is bij leven geschonken aan Museum Boijmans Van Beuningen.
Leen Quist, collectie Zeeuws Museum (foto Ivo Wennekes)
Leen was een bescheiden man, hij hield van de mooie dingen, liefst zonder franje, en van lekker eten. Hij kon goed koken en taarten bakken. De afgelopen jaren heb ik hem vaak bezocht. We hebben veel gelachen, spraken over de verzameling die in huis aanwezig was en onze gezamenlijke passie: keramiek! Leen kwam regelmatig in Vrouwenpolder bij mij op atelierbezoek. Op zijn verjaardag 4 september 2013 kwam ik langs met een bos met blauwe bloemen, want blauw was zijn favoriete kleur.
Leen Quist (foto Yvette Lardinois)
Leen had zijn atelier in de Pijpstraat op nummer 9 in Middelburg. De afgelopen 10 jaren, na het overlijden van zijn partner Frans Koster, werkte hij bijna niet meer en in 2012 heeft hij het pand verkocht. Voorjaar 2012 hebben we het atelier leeg geruimd. Tijdens deze klus kwamen heel wat herinneringen boven over de tentoonstellingen die hij heeft gehad, de mooie reizen met Frans, de leerlingen en de collega’s, waaronder de keramist Jan van Leeuwen, aan de scholengemeenschap Nehalennia. We keken samen naar zijn werk dat in het atelier aanwezig was, hij demonstreerde het kleine gereedschap, gaf Frank Asnes en mij uitleg over de ingenieuze handelingen die hij verrichtte met het moeilijke materiaal porselein en vertelde over het lijnenspel op zijn kommen en schalen.
Yvette Lardinois 
Het is al weer even geleden dat mijn leraar, meneer Quist, overleden is. Ik sprak met mijn vrouw over mijn jeugd en mijn school nu de boeken voor HAVO/VWO binnen zijn gekomen voor onze dochter. Ze is jaloers als ik vertel wat voor een geweldige tijd ik in de jaren tachtig had daar op de SSGM. “Daar” in de tijd…maar eigenlijk hier want ik woon er geen 100 m vandaan. Maar het meest jaloers is ze wel op dat handenarbeidlokaal dat ik me zo voor de geest kan halen. En zeker, ook op het feit dat ik les heb gekregen van Leen Quist. Het zal niet zo vaak voorkomen dat iemand zo duidelijk een eigen niche ontwikkelt, in dit geval op het gebied van keramiek. Iets waar hij overigens absoluut niet mee te koop liep. Zoals je schrijft: hij was bescheiden. Nooit heb ik geweten dat hij op een dergelijk niveau werkte.
Terwijl het gesprek met mijn vrouw vorderde gaf ik aan dat Leen later een klant was op mijn zaak en we natuurlijk teruggingen naar die tijd. Die hij ook echt heel leuk vond, met name de sfeer die in de loop van de jaren negentig helaas verslechterde. Dat hij zich de grapjes die we uithaalden herinnerde maar ook de raadsels die daar wel eens bij kwamen kijken. “Ik dacht bij jullie vaak: hoe hebben ze dit nou weer voor elkaar gekregen?” Ook hadden we over zijn vriend en het feit dat het toch pijnlijk was toen bleek dat de leerlingen hem volledig accepteerden maar collega’s in de lerarenkamer een scheef gezicht trokken toen hij op een dag zijn vriend mee naar school nam. Tot zover de tolerantie die ze, zo zei hij, vaak beleden.
De foto’s en je woorden in dit stukje sluiten helemaal aan bij het beeld dat ik op school en later van hem had (ik heb hem daarna overigens niet vaak gezien). Ergens doet het me goed dat je hem bezocht want ik kreeg de indruk in 2004 (of zo) dat het licht bij hem toch wel een beetje gedoofd was. Althans: nu ik lees dat zijn vriend niet lang daarvoor overleden was zie ik dat wel in. Ik heb een heel goed geheugen en kan me dat gesprek maar ook zijn gezicht en houding zo voor me halen. Gedempt en dat is na zo’n groot verlies niet vreemd. Wat ik verder lees klinkt alsof er definitief wat is gebroken in hem. Weinig werk meer sinds 2003. Wat jammer. Over dat overlijden heeft hij niks gezegd in het gesprek, maar dat zou ook te persoonlijk zijn aangezien ik niet meer was dan een leerling van ooit die weer een gesprek met zijn leraar aanknoopt.
Dan, tien jaar later. Ik herinner me dat ik door Middelburg naar mijn huis liep en daar, in een kunstzaakje, een schilderijtje zag met daaronder een In Memoriam voor Leen. Dat deed me echt wat.
Pas nu realiseer ik me dat hij dus zo goed was in zijn vakgebied. De oven op school, in het eerste lokaal aan mijn rechterhand waar je volgens mij je aardewerk in moest rijden. Goh. Dat is toch geweldig dat je daar als leraar en keramist mee mag werken. Wat mooi voor hem!
Leen Quist, Frederique Porobic en zo nog een paar leraren zijn mensen die markant zijn en waar ik achteraf trots op ben dat ze mij les hebben gegeven. Maar eigenlijk is het een soort trots op hen, dat het zulke menselijke, warme types zijn in een heel belangrijk deel van je leven als mens. Mensen waar ik nu nog echt een voorbeeld aan kan nemen als ik trekjes van mezelf zie die ik minder vind bijvoorbeeld.
De erfenis van Leen is op heel wat plaatsen tastbaar, te zien in musea of bij mensen thuis. De erfenis van wie hij als persoon, leraar was is evenmin verloren. Ik zal niet de enige zijn die terugkijkend op mijn jeugd en die school aan hem denkt en die de verhalen van toen aan de kinderen overbrengt.
Ik woon op steenworp afstand van de SSGM, voornamelijk leeg en verlaten nu. Ik zit er sterk over te denken om voordat het gebouw tegen de vlakte gaat er voor mezelf een fotorapportage van te maken. Wie weet vinden we, ergens in een verloren hoekje nog wat herinneringen aan Leen voordat het definitief de vergetelheid ingaat.